นัยนา ชีวานันท์ เกิดเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2497 เป็นดารานักแสดงหญิง ที่มีผลงานการแสดงได้รับความนิยมสูงสุดช่วง พ.ศ. 2514 - 2521 เธอมีชื่อจริงว่า มะลิ ชีวานันท์ เกิดที่อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ จบการศึกษาจากโรงเรียนวัดเทพสถาพร เข้าสู่วงการจากการประกวดนางงามในจังหวัด เมื่อ พ.ศ. 2512 ได้ตำแหน่งขวัญใจ ชาวไร่-ชาวนา ต่อมาประวิทย์ ลีลาไว ได้ส่งเธอเข้าประกวดนางงามยาสระผมแฟซ่าที่จังหวัดนครสวรรค์ จนได้ตำแหน่งนางงามแฟซ่าประจำจังหวัด พร้อมทั้งเปลี่ยนชื่อจาก มะลิ เป็นนัยนา จากนั้นจึงได้ถูกส่งตัวเข้ามาประกวดต่อยังเวทีใหญ่ที่สนามมวยลุมพินีเพื่อเข้าไปประกวดมิสแฟซ่าในระดับประเทศ จนได้ตำแหน่งรองนางงามและขวัญใจช่างภาพ และได้ขึ้นแบบถ่ายปกนิตยสารต่างๆ เช่น สกุลไทย, กุลสตรี เป็นต้น
ต่อมาหม่อมอุบลยุคล ได้ชักชวนนัยนาให้ร่วมงานกับ ละโว้ภาพยนตร์ ของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ อำนวยการสร้างโดย หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล ให้มาแสดงภาพยนตร์เรื่องแรก เรื่อง มันมากับความมืด คู่กับ สรพงศ์ ชาตรี ตามด้วย แหวนทองเหลือง, เพชรตาแมว, ไผ่ลอดกอ, ไอ้แกละเพื่อนรัก, เขาชื่อกานต์ และกลายเป็นนางเอกชั้นแนวหน้าตั้งแต่นั้นโดยมักจะรับบทเป็นผู้หญิงเรียบร้อยแบบเศร้าๆ ส่วนมาก เธอแสดงภาพยนตร์ทั้งสิ้นประมาณ 100 เรื่อง และเคยได้รับรางวัลนักแสดงดีเด่นจากการประกวดภาพยนตร์เอเชีย-แปซิฟิคที่เมืองปูซาน เมื่อปี 2519 จากเรื่อง ขุนศึก กำกับโดย สักกะ จารุจินดา
ปัจจุบัน นัยนา ชีวานันท์ ใช้ชีวิตครอบครัวกับสามีที่พบรักกันมาตั้งแต่ก่อนเข้าวงการ มีผลงานแสดงละครโทรทัศน์เป็นครั้งคราว ล่าสุดเป็นนักแสดงรับเชิญในภาพยนตร์ ฟ้าทะลายโจร (2543) และ เยาวราช (2546)
