เพ็ญพิสุทธิ์ คงสมุทร เป็นที่รู้จักในชื่อ เพ็ญ พิสุทธิ์ เกิดเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2507 ชื่อเล่น ส้มโอ เป็นนักแสดงชาวไทยชาวนครราชสีมา มีพี่น้อง 3 คน เป็นบุตรของพ.อ.ฉลาด และนางฉวีวรรณ คงสมุทร เข้าสู่วงการบันเทิงด้วยการถ่ายแบบนิตยสารวัยรุ่นและมีงานโฆษณาหลายชิ้น ก่อนเข้าสู่วงการภาพยนตร์ มีผลงานเรื่องแรกคือ ซึมน้อยหน่อยกะล่อนมากหน่อย พร้อมทั้งร้องเพลงประกอบภาพยนตร์ชื่อ ตัดใจไม่ลง ซึ่งได้รับความนิยมในสมัยนั้น ต่อด้วยภาพยนตร์เรื่อง ปลื้ม ซึ่งเป็นภาคสอง และยังมีผลงานเรื่องอื่นๆ อีกมากมาย ต่อมาได้พลิกบทบาทจากนางเอกใสๆ เป็นบทดราม่าในภาพยนตร์เรื่อง เหยื่อ ทำให้เธอได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลตุ๊กตาทองสมทบหญิง แต่พ่ายให้อภิรดี ภวภูตานนท์ จาก ภุมรีสีทอง
เพ็ญ พิสุทธิ์สมรสกับวินิจ เลิศรัตนชัย และมีลูกสาวสองคนเป็นนักกีฬาขี่ม้าทีมชาติไทยชื่อสายลับ เลิศรัตนชัย และเสียงซอ เลิศรัตนชัย[4]
